طی دو دهه گذشته و به دلیل پایین بودن کیفیت خودروهای داخلی و همچنین روند کند واردات خودرو به کشور بیشترین حجم شکایات به وزارت صنایع را کیفیت خودروهای داخلی به خود اختصاص داده بود، اما در سال‌های اخیر با توجه به رشد واردات از سویی و‌ايجاد تنوع در خودروهای داخلی از سوی دیگر رویه شکایات به‌اين وزارتخانه تغییر کرده وهم اکنون تاخیر در زمان تحویل و خدمات پس از فروش بیشترین حجم شکایات را به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین در‌اين مدت پیش فروش خودرو بدون الزام به تحویل در زمان مقرر نیز به روشی متدوال در میان خودروسازان تبدیل شده به طوریکه خریداران ماه‌ها و در برخی مواقع بیش از یکسال در انتظار دریافت خودروی ثبت نامي‌خود مي‌مانند بدون آنکه زمان تحویل برای آنها مشخص باشد، هر چند وزارت صنایع خودروسازان را ملزم به پرداخت جریمه 5/1‌درصدی دیرکرد کرده، اما خودروسازان یا از پرداخت‌اين جریمه فرار مي‌کنند یا پرداخت‌اين جریمه در قبال چند ماه خواب سرمایه خریداران رقم چندانی محسوب نمي‌شود.
در حال حاضر خودروسازان بخش خصوصی بیشترین شکایات در زمینه تاخیر در زمان تحویل را به خود اختصاص داده‌اند به طوریکه در برخی مواقع‌اين تاخیر به بیش از یکسال مي‌رسد و در برخی مواقع نیز تولید خودرو متوقف و به‌اين طریق خریدران راهی به غیر از دریافت مبلغ پیش پرداخت با سود بسیار ‌اندک ندارند که‌اين امر در نهایت به ضرر خریداران تمام مي‌شود‌.
در‌اين زمینه گفت‌و‌گویی با اکبر فیضی مدیر کل ارزیابی عملکرد بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت صنایع انجام داده‌ايم.
بیشترین شکایات در وزارت صنایع و معادن به چه بخشی مربوط مي‌شود؟
بیشترین شکایات در وزارت صنایع به صنعت خودروسازی اختصاص دارد‌. به‌طوری‌که حوزه شکایات از خودروسازان شامل چند بخش مي‌شود؛ بخش اول خودروهای سواری و پس از آن خودروهای تجاری که بیشترین شکایات نیز مربوط به خودروهای سواری است‌.
شکایات از خودروسازان بیشتر مربوط به چه بخشی‌هایي مي‌شود؟
در بخش خودروهای سبک بیشتر شکایات در رابطه با نحوه قیمت‌گذاری، کیفیت، خدمات پس از فروش، زمان تحویل خودرو و چگونگی محاسبه سود مشارکت مربوط مي‌شود. در بخش خودروهای سنگین نیز همین شکایات از سوی خریداران مطرح است‌.
آقای فیضی از موارد شکایاتی که برای خودروهای سواری ذکر کردید کدام یک بیشترین شکایت را به خود اختصاص داده؟
بیشترین شکایات مربوط به نحوه خدمات پس از فروش بوده و نارضایتی مردم در‌اين بخش موجب شده تا نحوه خدمات رسانی از سوی مسوولان بسیار مورد توجه قرار گیرد و طی نشستی با خودروسازان تمهیدات لازم در‌اين خصوص اعمال شده و خودروسازان موظف شده‌اند تا به‌اين بخش توجه بیشتری داشته باشند‌.
چگونگی محاسبه سود مشارکت همیشه برای مشتریان‌ايرانی مشکل ساز بوده در‌اين خصوص وزارت صنایع چه اقدامي‌صورت داده؟
در بخش چگونگی محاسبه سود مشارکت ‌شركت‌های خودروساز سود را به گونه‌اي محاسبه مي‌کرد که به ضرر خریدار بود به طوری که خودروساز سود یک‌درصد را به جای سود قانونی که 5/1‌درصد است محاسبه مي‌کرد، اما با شکایت برخی از متقاضیان‌، واحد حقوقی وزارت صنایع بررسی‌های لازم را در ‌اين خصوص صورت داد و تخلف خودروسازان به‌اين طریق محرز شد به همین دلیل به آنها اعلام گردید که باید بر اساس قانون عمل کنند و در حال حاضر نیز خودروسازان ملزم به پرداخت سود بر اساس مصوبات قانونی شده‌اند.
طی سال‌های گذشته تاخیر در تحویل خودرو مشکلات بسیاری را برای خریداران به وجود آورده که‌اين تاخیر در برخی مواقع به سال نیز رسیده، چه شرکتی بیشترین تاخیر در زمان تحویل داشته؟
درسته، بخشی از شکایات نیز به تاخیر در واگذاری خودرو مربوط مي‌شد که‌اين بخش بیشتر شامل خودروسازان بخش خصوصی مي‌شود و برای بر طرف کردن‌اين مشکل وزارت صنایع جلساتی را به صورت ماهانه با مدیران‌اين ‌شركت‌ها بر گزار مي‌کند که در‌اين جلسات آخرین وضعیت‌اين خودروسازان مورد بررسی قرار مي‌گیرد و در صورتیکه تاخیری صورت گرفته باشد طبق توافقی که با‌اين ‌شركت‌ها صورت گرفته آنها ملزم به واگذاری خودروی ثبت نامي‌ یا پرداخت مبلغ به همراه سود مشارکت در کوتاه‌ترین زمان ممکن خواهند شد.
در طرح پیش فروش، ‌شركت‌های خودروساز اقدام به فروش خودرو بدون الزام به تحویل خودرو مي‌کنند به طوری که مبالغ کلانی از‌اين طریق با سود 5/1‌درصد در اختیار خودروسازان قرار مي‌گیردکه‌اين امر در نهایت به ضرر خریداران است؟
بله‌اين مشکل نیز وجود دارد به طور مثال خودروی گل طی‌اين مدت بیشترین شکایت را داشته و در برخی مواقع بیش از یکسال از زمان تحویل‌اين خودرو مي‌گذشت، اما متقاضی خودرو خود را تحویل نگرفته بودند با نشستی که با مدیر عامل‌اين شرکت صورت گرفت مقرر شد تا ظرف مدت یک ماه از زمان تشکیل جلسه‌اين مشکل را بر طرف کند‌. که در حال حاضر خریداران یا خودروی ثبت نامي‌را دریافت کرده‌اند یا مبلغ پیش پرداخت به همراه سود مشارکت را گرفته‌اند‌.
وضعیت تولید‌اين خودرو در حال حاضر به چه صورتی است؟
در حال حاضر تولید گل به طور کامل متوقف شده و‌اين شرکت قرار است خودروی جدیدی را جایگزین آن کند.
علاوه بر گل ‌آيا خودرو دیگری نیز با‌اين مشکل مواجه بوده؟
هیوندا ورنا نیز با مشکل تاخیر در زمان تحویل مواجه بود که در‌اين خصوص نیز قرار بود جلساتی برگزار شود که‌اين جلسه نیز هنوز برگزار نشده، اما به محض برگزاری جلسه مشکلات‌اين خودرو که بیشتر مربوط به تامین قطعه است مورد بررسی قرار خواهد گرفت‌.
بیشترین شکایت از خودروسازان خارجي است یا داخلی ؟
بیشترین شکایات مربوط‌، به خودروسازان داخلی است در صنعت خودروسازی طی‌اين مدت جهش بسیار خوبی صورت گرفته و به همین دلیل نوع شکایات مردم نیز تغییر کرده به طوریکه در گذشته شکایات مربوط به پایین بودن کیفیت خودروها بود، اما در حال حاضر مردم در خصوص مشکلات دیگری از جمله خدمات پس از فروش ،زمان تحویل خودرو و‌... به‌اين وزارتخانه شکایت مي‌کنند.
در میان خودروسازان داخلی چه شرکتی بیشترین حجم شکایت را داشته؟
در ‌شركت‌های داخلی بیشترین شکایت به‌ايران خودرو و به بخش خدمات پس از فروش آن مربوط مي‌شود که در‌اين خصوص نیز جلسه‌ای با مدیر عامل جدید‌اين شرکت داشتیم و‌ايشان متعهد شدند که‌اين مشکل را به طور کامل برطرف کنند.
بیشترین شکایت به چه خودرویی اختصاص دارد؟
«روآ» بیشترین شکایت را به لحاظ کیفی داشته، اما‌اين نکته در مورد‌اين خودرو نیز قابل ذکر است که مردم بر مبنای هزینه‌اي که پرداخت مي‌کنند کیفیت دریافت مي‌کنند. ‌اين خودرو در محدوده قیمتی پایین قرار دارد به همین دلیل کیفیت آن نیز پایین است‌.
آیا شکایتی از خودروهای وارداتی نیز به وزارت صنایع شده یا خیر؟
بله خودروهای وارداتی نیز شاکیانی داشته‌اند و شکایت در‌اين بخش نیز به تاخیر در زمان تحویل مربوط مي‌شود که با توجه به نشست‌های دوره‌اي که با مدیران ‌شركت‌های وارد کننده برگزار شده مقرر گردید تا آنها نیز به تعهدات خود در خصوص زمان تحویل پایبند باشند‌.
طی یکسال گذشته پیش فروش خودرو بدون اعلام قیمت نهایی در میان ‌شركت‌های خودروساز متدوال شده آيا‌ اين روش وجاهت قانونی دارد یا خیر؟
قیمت‌گذاری خودرو بر اساس مصوبه شورای اقتصاد به عهده وزارت صنایع و معادن است و پیش فروش با تصویب هیات مدیره خودروسازان صورت مي‌گیرد. در مورد خودروهای وارداتی نیز مرجع‌، وزارت بازرگانی است ،اما در خصوص پیش فروش خودرو بدون اعلام قیمت نهایی مسوولیت آن با کمیته قیمت‌گذاری خودرو است و ما نمي‌توانیم در‌اين خصوص اقدامي‌صورت دهیم.
آیا شکایتی در‌اين خصوص به وزارت صنایع اعلام شده؟
خیر، تاکنون شکایتی مبنی بر عدم درج قیمت نهایی به‌اين وزارتخانه ارسال نشده است.
تندر 90 از جمله خودروهایی بود که سال گذشته شکایات بسیاری را به خود اختصاص داد، در‌اين خصوص نیز توضیح دهید؟
سال گذشته تندر 90 بیشترین شکایات را به خود اختصاص داد که‌اين شکایات بخشی به دلیل تاخیر در زمان تحویل و بخشی دیگر نیز به قیمت مدل تندر E2 مربوط مي‌شد، که مکاتباتی در خصوص قیمت‌اين خودرو با کمیته قیمت گذاری صورت گرفته تا در‌اين خصوص تعیین تکلیف شود‌.
علاوه بر مشکلات مذکور از زمان آغاز طرح دوگانه سوز کردن خودروها عدم نصب‌اين تجهیزات توسط خودروسازان مشکلات بسیاری را به وجود آورد‌، آيا اقدامي‌برای برطرف کردن‌اين مشکل صورت گرفته یا خیر؟
عدم نصب کیت و کپسول نیز یکی از عمده شکایات را داشته، اما به دلیل آنکه متولی آن وزارت نفت و ستاد مدیریت حمل‌ونقل و مصرف سوخت است رسیدگی به‌اين شکایت به‌اين دو سازمان مربوط مي‌شود، اما ‌اين مشکل به دلیل آن به وجود آمده که وزارت نفت مطالبات خودروسازان را در‌اين خصوص پرداخت نکرده بود که در صورت پرداخت مطالبات نصب کیت و کپسول‌ها نیز به اتمام خواهد رسید. همچنین ظاهرا سردار رویانیان برای برطرف کردن ‌اين مشکل اقداماتی صورت داده و مقرر شده تا بدهی‌های خودروسازان پرداخت شود‌‌.
با توجه به‌اين شرایط‌اين مشکل چه زمانی بر طرف خواهد شد ؟
در حال حاضر بخشی از کار نصب انجام شده، اما بخش اعظم کار هنوز باقی است و با پرداخت مطالبات دست‌اندرکاران ‌اين طرح به اتمام خواهد رسید.
طی دو سال گذشته بحث‌ايمنی خودروهای داخلی بارها از سوی برخی از مسوولان دست‌اندرکار زیرسوال رفته‌ آيا شکایتی در خصوص نا‌ايمن بودن خودروهای داخلی به وزارت صنایع ارسال شده یا خیر؟
تاکنون شکایتی در خصوص نا ایمن بودن خودروها به وزارت صنایع ارسال نشده، اما در صورت ارسال پیگیری‌های لازم صورت خواهد گرفت.
از سوی دیگر ورود خودروهای تجاری چینی به ناوگان حمل و نقل عمومي‌و پایین بودن کیفیت‌اين خودروها طی یک سال گذشته مشکلات بسیاری را برای خریداران به وجود آورد، به طوری که راهور ناجا نیز بارها‌ايمنی و کیفیت ‌اين خودروها را مورد انتقاد قرار داده وزارت صنایع برای بر طرف کردن ‌اين مشکل چه اقدامي‌صورت داده؟
علاوه بر خودروهای سواری از خودروهای تجاری نیز شکایات بسیاری صورت گرفت که بیشتر‌اين شکایات به خودروهای «هوو» و «دانگ فنگ» مربوط مي‌شود. خودروی «هوو» در بخش ترمز و برخی دیگر از بخش‌ها با مشکل مواجه بود و طی تماسی که با‌ ايران‌خودرو دیزل صورت گرفت‌اين شرکت متعهد به بر طرف کردن عیوب‌اين خودرو شد که‌اين عیوب در حال حاضر به حداقل رسیده، در خصوص «دانگ فنگ» نیز مشکلاتی وجود داشت که کمیته کارشناسی برای برطرف کردن عیوب ‌اين خودرو تشکیل شد و بازرسان ‌اين کمیته موظف شدند تا مشکلات ‌اين خودرو را در استان‌ها بر طرف کنند.
آیا ضمانت اجرایی برای رسیدگی به شکایات از سوی وزارت صنایع وجود دارد‌؟
یک تعاملی بین وزارت صنایع و ‌شركت‌های خودروساز وجود دارد و با توجه به‌اين تعامل مراجعه‌‌کنندگانی که شکایات آنها به حق باشد بررسی و اقدامات لازم جهت بر طرف کردن مشکلات آنها صورت مي‌گیرد.