شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران به طور ماهانه براساس دستورالعمل مصوب وزارتخانه صنعت و معدن اقدام به نمونه‌برداري و ارزشيابي كيفي خودروهاي توليد داخل مي‌كند، اين در حالي است كه نتايج ارزشيابي، در چهار گروه خيلي خوب، خوب، قابل قبول و حداقل قابل قبول طبقه‌بندي مي‌شوند. گزارشات مربوط به كيفيت خودروهاي توليدي كه ماهانه از سوي اين شركت منتشر مي‌شود هميشه با تغيير وضعيت كيفي خودروها و جابه‌جايي در طبقه‌بندي آنها همراه مي‌باشد، به طوري كه سطوح كيفي برخي از خودروها در ماه‌هايي نزول، يا افزايش پيدا مي‌كند.




شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران همچنين در يكي ديگر از روش‌هاي ارزيابي خود خودروهاي توليد داخل را با تست دوام، ماهانه مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. انجام اين تست نيز به منظور بررسي و ارزيابي عيوب عملكردي خودرو و دوام سيستم‌ها و قطعات آن در طي 20هزار كيلومتر تست جاده و سيكل شهري در شرايط متنوع آب و هوايي و اقليمي ايران صورت مي‌گيرد. سطوح كيفي در اين نوع ارزشيابي براساس جمع نمرات منفي و نوع ايراد مشخص مي‌شود. ايرادها نيز به ايراد ايمني، عملكردي منجر به توقف خودرو، ايراد اساسي، قابل توجه،‌ ايراد ناهنجاري و ايراد جزيي تقسيم‌بندي مي‌شوند.
جالب است كه نتايج آزمون دوام 4 مدل خودروي گروه سواري در سه ماهه آخر سال گذشته نشان‌دهنده آن است كه خودروي ماكسيما بدون داشتن ايرادات ايمني، عملكردي، اساسي و قابل توجه با كيفيت‌ترين خودروي فصل زمستان 87 بوده و خودرو پژو 405 خراسان نيز بدون داشتن ايرادات ايمني، عملكردي و اساسي و با داشتن سه ايراد قابل توجه در سطح خيلي خوب قرار گرفته است. اما خودرو 405 و پژو پارس در سطح حداقل قابل قبول قرار دارند. اين خودرو يك ايراد ايمني دارد. ايراد ايمني نيز از نظر شركت بازرسي ايرادي است كه احتمال بالقوه وقوع خطرات ايمني را شامل مي‌شود. همچنين خودروي مذكور يك ايراد اساسي‌ نيز دارد، اين ايراد از نظر سازمان بازرسي ايرادي است غيرقابل قبول كه نياز به تعمير فوري داشته باشد. سه ايراد قابل توجه نيز كه شامل 405 مي‌شود، ايرادي مشخص است كه مورد توجه مشتري قرار مي‌گيرد و مشتري‌ خواهان رفع آن است. حال مشخص نيست خودرويي كه از چنين ايراداتي برخوردار مي‌باشد، چگونه به پرتيراژترين خودرو شركت ايران خودرو تبديل شده است. از سويي ديگر، پژو پارس نيز با اكتساب يك ايراد عيني و دو ايراد اساسي و چهار ايراد قابل توجه در سطح حداقل قابل قبول قرار گرفته است.
ارزيابي كيفي خودروهاي داخلي
خودروهاي توليدي كشور در سه ماهه چهارم سال 87 شامل 36مدل خودرو سبك بوده كه در ارزشيابي اين خودروها، كليه ايرادات اعم از ظاهري و عملكردي به نه بخش جداگانه تقسيم شده است. طبق گزارش شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران، در بخش سواري گروه سبك تعداد 29مدل خودرو توليد شده است كه در ميان آنها خودروهاي مرسدس بنزE350 و بنز E280 باكيفيت‌ترين‌ها محسوب مي‌شوند. اين در شرايطي است كه توليد دو خودروي مذكور در شركت تاپ‌خودرو وابسته به ايران خودرو چند ماهي است كه متوقف است. اما خودروهاي نيسان ماكسيما و گرند ويتارا به ترتيب در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. ماكسيمايي كه اين روزها زمزمه رفتنش از خط توليد پارس خودرو به گوش مي‌رسد، و با فاكتور گرفتن از بنزهاي توليدي در ايران خودرو نيز با كيفيت‌ترين خودرو داخلي شناخته شده، محصولي است متعلق به 9سال پيش شركت نيسان. اين شركت ژاپني ماكسيماي فيس‌ليفت شده خود را يعني همين محصولي كه در ايران توليد مي‌شود را سال 2009 توليد كرد و پلت فرم اين خودرو نيز سال 2004 كلا به آمريكاي شمالي رفت. اما در حالي كه دو خودرو ماكسيما و گراند ويتارا در اوج با كيفيت‌ترين محصولات داخلي قرار گرفته‌اند. سايپا 141 نازل‌ترين رتبه كيفي را به دست آورده است.
خودروهاي ديگري نيز حائز دريافت رتبه سطح «خيلي خوب» طي سه ماهه چهارم سال 87 شده‌اند، مزدا3، پژو 206، مگان، سيتروئن زانتيا، پژو SD206، نيسان رونيز و هيوندايي آونته از جمله خودروهاي مذكور هستند. تمامي خودروهاي سطح كيفي خيلي خوب از لحاظ رنگ، بدنه و تزئينات داخلي و خارجي داراي ايراداتي بوده و به جز خودروهاي پژو 206، پژو SD206 و مزدا 3 همگي آنها در مقابل آب نفوذ‌ناپذيري باشند.
در بخش‌هاي ترمز و فنربندي، تعليق و فرمان، تنها خودروهاي پژو 206 و پژو 206 SD داراي ايراد هستند و اين دو خودرو در بخش موتور و انتقال قدرت نيز به همراه خودروي نيسان ماكسيما از معدود خودروهاي داراي ايراد مي‌باشند. در بخش صداهاي غيرعادي نيز خودروهاي پژو 206 و نيسان رونيز داراي ايراداتي هستند. در بين خودروهاي داراي ايراد از لحاظ تجهيزات الكتريكي نيز خودروي پژو 206 SD حائز بيشترين امتياز منفي شده است. آخرين خودروي اين سطح كيفي خودروي هيوندايي اونته با نمره منفي 4/105 مي‌باشد كه بيشترين امتياز منفي را در بخش بدنه كسب كرده است.
همچنين تمامي خودروهاي اين سطح به جز خودروهاي پژو 206، پژو 206 SD و زانتيا فاقد عيوب مهم و اساسي هستند.
چه خودروهايي
در سطح خوب قرار دارند؟
ريو، تندر-90 پارس خودرو، هيوندايي ورنا، تندر-90 ايران خودرو، فولكس گل، پژو پارس خراسان، پژو پارس، سمند، پژو 405، پژو 405خراسان و MVM110 در سطح خودروهاي خوب قرار دارند.
در اين سطح خودروهاي ريو و تندر-90 پارس خودرو به ترتيب با نمرات منفي 6/108 و 4/121 در بالاترين رتبه قرار دارند، اين در حالي است كه خودروي ريو مي‌بايست در سطح كيفي خيلي خوب قرار گيرد ولي به دليل داشتن عيوب مهم و اساسي به سطح كيفي خوب تنزل پيدا كرده است. هر 11مدل خودروي اين سطح در بخش‌هاي موتور و انتقال قدرت، بدنه، رنگ و تزئينات امتياز منفي كسب كرده‌اند. به طوري كه بالاترين امتياز منفي در بخش‌هاي تزئينات، ترمز و صداهاي غيرعادي به خودروي سمند، در بخش فنربندي، تعليق و فرمان به پژو 405 خراسان، از لحاظ رنگ به ريو و در بخش نفوذ آب به پژو پارس اختصاص دارد. خودروي MVM110 آخرين خودروي اين سطح، نيز از نظر ايرادات تجهيزات الكتريكي، موتور و انتقال قدرت و بدنه بيشترين ايرادات را دارد. همچنين تمامي خودروهاي اين سطح به جز خودروهاي تندر 90 ايران‌خودرو، هيوندايي و ورنا و فولكس گل عيوب مهم و اساسي دارند.
اما در سطح قابل قبول‌ها نيز 3 خودروي پروتون ويرا، پژو روآ و پرايد قرار دارند.
به جز خودروي پروتون ويرا (با تنها 2 مورد ارزشيابي) كه در بخش‌هاي فنربندي، تعليق و فرمان، نفوذ آب و صداهاي غيرعادي فاقد ايراد بوده، هر سه مدل مذكور در تمام بخش‌هاي نه‌گانه امتياز منفي كسب كرده‌اند و همچنين همگي عيوب مهم و اساسي را داشته‌اند.
سطح حداقل قابل قبول‌ها نيز شامل 4 مدل خودرو مي‌باشد و با خودروي سايپا 132 آغاز و به خودروي سايپا 141 منتهي مي‌شود. در اين خودروها ايراداتي در كليه بخش‌هاي مختلف مشاهده مي‌شود، به گونه‌اي كه بيشترين امتياز منفي را در بخش‌هاي رنگ، صداهاي غيرعادي، تزئينات خودروي سايپا 141، در بخش‌هاي نفوذ آب، موتور و انتقاق قدرت و تجهيزات الكتريكي خودروي پرايد نسيم، در بخش‌هاي ترمز، فنربندي، تعليق و فرمان خودروي سايپا 132 و در بخش بدنه نيز خودروي پرايد پارس‌خودرو به خود اختصاص داده‌اند. نكته قابل توجه اينكه تمامي خودروهاي اين سطح داراي عيوب مهم و اساسي مي‌باشند.