با اين حال اين اتفاق افتاده و در شرايطي كه به گفته برخي كارشناسان، خودروسازان داخلي هنوز در گام اول طراحي خودرو قرار دارند، اما به گفته برخي ديگر، خودروسازان توانمندي طراحي خودرو ملي را كسب كرده‌اند. تاكنون چند خودرو ملي در كشور توليد شده كه به ادعاي خودروسازان، مينياتور با طراحي 100درصد داخلي توليد شده است؛ با اين حال هنوز اطلاع‌رساني دقيقي در مورد سهم توانمندي فني و طراحي داخلي در توليد اين خودروها انجام نشده است.
اوستا گودرزي، عضو هيات علمي دانشكده مهندسي خودرو دانشگاه علم و صنعت اگرچه معتقد است توان بالقوه طراحي داخلي در كشور وجود دارد، ولي با اين حال توان بالفعل آن را پايين و در ابتداي راه مي‌داند: «اگرچه توان بالقوه‌ طراحي در صنعت خودروسازي داخلي وجود دارد، اما عزمي در اين زمينه ديده نمي‌شود. توان طراحي در مجموعه دانشگاه‌ و صنعت به‌طور بالقوه‌ وجود دارد كه در صورت همكاري اين دو وضعيت بد نخواهد بود».
بر خلاف اين مدرس دانشگاه كه توان طراحي داخلي شركت‌هاي خودروساز را پايين مي‌داند، اما دبير انجمن خودروسازان در اظهاراتي كاملا متفاوت از وضعيت فعلي ابراز رضايت مي‌كند. نعمت بخش در اين زمينه مي گويد: «خودروسازان پس از طراحي خودروهايي همچون سمند و پژو206 صندوق‌دار از نظر توان فني و طراحي به سطح مناسبي رسيده‌اند». به گفته وي، همين توان داخلي موجب شده كه شركت‌هاي خودروساز خارجي حاضر به مشاركت در پروژه‌هايي همچون توليد تندر90 شوند.
با وجود چنين اظهارنظرهاي متفاوتي، كارشناسان در مجموع توان طراحي داخلي خودرو را پايين دانسته و از نبود اراده و خواست جدي در اين زمينه به عنوان يكي از دلايل چنين وضعيتي ياد مي‌كنند. به گفته كارشناسان، مسوولان تاكنون درخواست جدي از خودروسازان براي افزايش توان فني و طراحي خود نداشته‌اند و به همين دليل نيز خودروسازان كمتر به اين سمت حركت كرده‌اند. به گفته گودرزي، يكي از دلايل اين مساله، كوتاه بودن عمر مديريت در صنعت خودرو كشور است؛ به‌گونه‌اي كه مديران تمايل دارند در دوره كوتاه مديريت خود كاري انجام دهند و به همين دليل به جاي طراحي داخلي كه امري تدريجي و زمان‌بر است، اقدام به واردات مي‌كنند.
در چنين شرايطي، قطعه‌سازان نيز اگرچه مي‌پذيرند توان طراحي قطعات جز در تعداد خاصي از قطعه‌سازان، در باقي شركت‌ها وجود ندارد، با اين حال دليل اين مساله را عدم وجود درخواستي در خصوص طراحي قطعات از سوي خودروسازان مي‌دانند. به گفته نجفي منش، دبير انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌هاي خودرو در پروژه‌هايي همچون توليد سمند، كارهاي مشتركي در مورد طراحي قطعات بين خودروسازان و قطعه‌سازان انجام شده است؛ با اين حال در بيشتر موارد خودروسازان ترجيح مي‌دهند به جاي سفارش طراحي يك قطعه به قطعه‌ساز داخلي، آن را از خارج از كشور تامين كنند.
اين در حالي است كه پوستين‌دوز، مديرعامل جديد سايپا در نخستين روزهاي كاري‌اش با انتقاد از عملكرد قطعه‌سازان در اين زمينه اظهار كرد كه طي سال‌هاي گذشته برخي از قطعه‌سازان از برنامه‌هاي خود فاصله گرفته و به اين طريق به جاي طراحي به تجارت رو آورده‌اند.به گفته وي، امروزه در كشورهاي ديگر، خودروسازان توانسته‌اند با اتكا به صنعت قطعه‌سازي به طراحي در مدل‌هاي جديد دست يابند، اما در كشور ما طراحي به دليل تكنولوژي پايين صنعت قطعه‌سازي وضعيت مناسبي ندارد. در اين شرايط به نظر مي‌رسد مهم‌ترين عامل براي افزايش و تقويت توان طراحي داخلي در حوزه صنعت خودرو، ايجاد انگيزه حركت به اين سمت و تشويق خودرو و قطعه‌سازان به اين موضوع باشد.