مخالفت شوراي شهر و شهرداري پايتخت با برگزاري مجدد نمايشگاه خودرو تنها سدي است كه تاكنون هيچ مقام مسوولي از آن نتوانسته عبور كند و با وجود موافقت وزارت بازرگاني براي برپايي مجدد این نمایشگاه هنوز، در اين نمايشگاه بر روي خودروسازان بسته است.
بسته شدن نمایشگاه خودرو تهران موجب شد تا اوايل سال گذشته وزارت صنايع و معادن بر گنجانده شدن مجدد اين نمايشگاه در تقويم كاري نمايشگاه‌هاي بين‌المللي تهران و باز كردن اين قفل چهارساله دست به دامان رييس دولت نهم شود، اما این اقدام وزارت صنایع نیز با وجود موافقت احمدي‌نژاد و صدور مجوز از سوي وزارت بازرگاني باز هم راه به جایی نبرد؛ چراکه شوراي شهر بر مصوبه‌اي كه چهار سال پيش و در دوران شهرداري احمدي‌نژاد در شوراي شهر به تصويب رسيده بود استناد كرده و برگزاري اين نمايشگاه را به اتمام پروژه نمايشگاه آفتاب موكول كردند، پروژه‌اي كه زمان اتمام آن نامشخص است. عدم برپایی مجدد نمایشگاه خودرو بین‌المللی تهران موجب شد تا نمایشگاه‌هاي خودرو به سایر استان‌ها منتقل شود، به طوری که در حال حاضر سالانه پنج نمایشگاه در استان‌های مختلف برگزار می‌شود که به‌رغم بین‌المللی بودن آنها هیچ خودروساز خارجی در آنها شركت نمي‌كند که این امر منجر به آن شده که نمایشگاه‌های مذکور تنها به محلی برای بازاریابی و فروش محصولات قدیمی خودروسازان در شهرستان‌ها تبدیل شود.
عدم حضور خودروسازهای بخش خصوصی و همچنین خودروسازهای خارجی در نمایشگاه‌هایی که در شهرستان‌ها برگزار می‌شود، نمایشگاه‌های مذکور را با دیگر نمایشگاه‌های که در دنیا برگزار می‌شود متفاوت کرده است. در این گزارش قصد آن داریم تا به مقایسه و کمبودهای نمایشگاه‌های خودرویی که در شهرستان‌ها برگزار می‌شود و دیگر نمایشگاه‌های جهانی بپردازیم.
عدم رونمایی خودروهای جدید در نمایشگاه‌ها
فرید زاوه، کارشناس خودرو در پاسخ به این پرسش که نمایشگاه خودرو در دنیا به چه منظور برگزار می‌شود، مي‌گويد: اصل برگزاری نمایشگاه خودرو به منظور جذب مشتری است اما در دنیا خودروسازان برای جذب مشتری در نمایشگاه‌ها اقدام به ارائه خودروهای کانسپت (خودروهایی که نشان‌دهنده عمق دانش فنی خودروساز و نگرش شرکت به آینده است) و ارائه خودروهای جدید می‌کنند که این امر موجب می‌شود تا خریداران نسبت به برنامه‌های شرکت خودروساز مطلع شوند که این امر در نهایت اعتماد مردم به خودروسازان را در پی دارد. وی در ادامه می‌گوید: خودروسازان بزرگ دنیا، خودروهای جدید خود را با توجه به اهمیت نمایشگاه رونمایی می‌کنند به طوری که در برخی از نمایشگاه‌ها شرکت‌های خودروساز یک یا چند خودرو جدید را معرفی می‌کنند، اما در نمایشگاهی که اهمیت کمتری دارد تنها به معرفی محصولات قدیمی خود می‌پردازند.
هرچند به گفته زاوه اصل برگزاری نمایشگاه خودرو به منظور جذب مشتری صورت می‌گیرد به طوری که خودروسازان در این نمایشگاه‌ها نسبت به رونمایی خودروهای جدید اقدام می‌کنند، اما در کشور ما خودروسازان تنها به جذب مشتری می‌اندیشند و در این نمایشگاه‌ها که در استان‌های مختلف برگزار می‌شود خبری از معرفی خودرو جدید نیست.
زاوه در این خصوص می‌گوید: از نظر شرکت‌های خارجی به دلیل بسته بودن بازار رونمایی خودرو جدید در کشور ما توجیهی ندارد و به همین دلیل هیچ خودرو جدید یا کانسپت از سوی این شرکت‌ها در کشور رونمایی نمی‌شود. از سوی دیگر، طراحی و تولید خودروهای جدید نیز در خودروسازان داخلی بسیار محدود صورت می‌گیرد، به همین دلیل خودروسازان در این نمایشگاه تنها به رونمایی از خودروهای فیس لیفت می‌پردازند.
زاوه در ادامه با اشاره به اینکه عدم رونمایی خودروهای جدید در کشور موجب شده تا نمایشگاه‌های داخلی به محلی برای عرضه خودرو با تخفیف تبدیل شود، اظهار داشت: در حال حاضر خودروسازان داخلی در نمایشگاه‌هایی که در سایر استان‌ها برگزار می‌شود تنها اقدام به عرضه خودرو با تخفیف ویژه می‌کنند که با توجه به اشباع بازار این امر نیز در حال حاضر برای خودروسازان سودده نیست.
زاوه معتقد است: نمایشگاه خودرو معلول اقتصاد است و عرضه خودرو فیس لیفت یا خودرو جدید نیز معلول بازار آزاد و تا زمانی که بازار بسته باشد امکان عرضه خودرو جدید نیز در نمایشگاه‌های کشور به وجود نخواهد آمد اما در صورتی که بازار کشور آزاد شود خودروسازان ملزم به عرضه خودروهاي جدید خواهند شد که در این صورت نمایشگاه‌های کشور رونق خواهند گرفت، در غیر این صورت برگزاری نمایشگاه خودرو هیچ توجيهی نخواهد داشت.
از سوی دیگر در حالی خودروسازان بزرگ دنیا خودروهای جدید خود را در نمایشگاه‌های بین‌المللی رونمایی می‌کنند و شرایط را برای مقایسه خودرو جدید با سایر خودروهای عرضه شده در نمایشگاه فراهم می‌کنند که طی سال‌های گذشته هیچ خودرو جدید داخلی در نمایشگاه‌های کشور رونمایی نشده، بلکه محصولات جدید خودروسازان در مناسبت‌های خاص و با حضور مسوولان رونمایی می‌شوند.
زاوه در این خصوص می‌گوید: رونمایی از خودرو جدید در کشور ما یک امر سیاسی است به همین دلیل نیز خودروهای جدید داخلی در کشور در برنامه‌های خاص و با حضور مسوولان کشور رونمایی می‌شود و پس از آن به عنوان خودرو جدید در نمایشگاه‌های مختلف معرفي می‌شوند، این امر در حالی است که در سایر کشورها خودروهای جدید در نمایشگاهای بین‌المللی رونمایی می‌شوند که این امر رونق این نمایشگاه‌ها را در پی دارد.
میرخانی رشتی، دبير سابق انجمن خودروسازان نیز در پاسخ به این پرسش که چرا خودروهای جدید در نمایشگاه خودرو رونمایی نمی‌شود، می‌گوید: پیش از این نمایشگاه بین‌المللی تهران در کشور برگزار می‌شد و در این نمایشگاه تمام دستاورد جدید خودروسازان در معرض دید عموم قرار می‌گرفت، اما از سال 83 و با توقف نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران امکان عرضه دستاوردهای جدید در نمایشگاه از خودروسازان گرفته شد؛ چراکه محصولات جدید از سوی مسوولان رونمایی می‌شود و امکان رونمایی از سوی این مسوولان در سایر استان‌ها وجود ندارد.
وی در ادامه اظهار داشت: در نمایشگاه بین‌المللی خودرو تهران علاوه بر خودروسازان داخلی خودروسازان خارجی نیز حضور پیدا می‌کردند که این امر موجب می‌شد تا مقایسه خوبی میان خودروهای داخلی و خارجی صورت گیرد که این امر نیز در نهایت موجب انتقال دانش فنی میان خودروسازان می‌شد، اما در حال حاضر خودروسازان داخلي در نمایشگاه‌هایی که در حال حاضر برگزار می‌شود تنها به بازاریابی و فروش می‌پردازند.
ميرخاني رشتي در ادامه برگزاري نمايشگاه در استان‌ها را تنها با هدف اطلاع‌رساني به متقاضيان دانسته و مي‌گويد: نمايشگاه‌هايي كه در استان‌ها برگزار مي‌شود از ديد عموم موجب اطلاع‌رساني براي متقاضيان مي‌شود، اما از لحاظ اينكه فضاي رقابتي با توجه به تعرفه بالاي خودرو در كشور وجود ندارد، نمي‌تواند براي صنعت خودروسازي كشور مثمرثمر باشد. وي در ادامه مي‌گويد: برپايي چنين نمايشگاه‌هايي براي مسوولان برگزاركننده و هموطنان شهرستاني مطلوب است، اما نمي‌تواند توسعه و تعالي صنعت خودرو را در پي داشته باشد. از سوی دیگر، برگزاری نمایشگاهای مختلف در کشور موجب می‌شود تا خودروسازان با هزینه مازاد برای شرکت در این نمایشگاه‌ها مواجه شوند که این امر از لحاظ اقتصادی برای خودروسازان مقرون به صرفه نخواهد بود. میرخانی رشتی در این خصوص می‌گوید: به طور حتم برگزاری نمایشگاه در سایر استان‌ها برای خودروسازان هزینه بسیاری دربر دارد. اما اینکه برپایی چنین نمایشگاه‌هایی برای خودروسازان توجیه دارد یا خیر را باید از هیات‌مدیره خودروسازان پرسید.
یکی از مسوولان شرکت پارس‌خودرو نیز در این خصوص می‌گوید: اصولا برپایی نمایشگاه‌های خودرو در سایر شهرستان‌ها به منظور بازاریابی صورت می‌گیرد و در صورتی که شرکت خودروساز محصول جدید داشته باشد در این نمایشگاه‌ها می‌تواند با نظر سنجی نسبت به تعیین قیمت و تقاضا اطلاعات لازم را کسب کند. به گفته این مقام مسوول، حضور در این نمایشگاه‌ها در ابتدای امر به منظور حفظ مشتری و در مرحله بعد برای بازاریابی، تحقیق و شناسایی بازار هدف صورت می‌گیرد و به این طریق خودروساز نسبت به نیاز بازار مطلع می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که سالانه چند نمایشگاه در کشور برگزار می‌شود نیز می‌گوید: در سال چهار الی پنج نمایشگاه اصلی و سه الی چهار نمایشگاه فرعی در کشور برگزار می‌شود که خودروسازان در نمایشگاهای اصلی حضور پیدا می‌کنند، اما در نمایشگاه‌های فرعی به دلیل کم اهمیت بودن این نمایشگاه‌ها شرکت نمی‌کنند.
وی در ادامه عنوان می‌کند: نمایشگاه بین‌المللی تهران تنها نمایشگاه درجه یک در کشور محسوب می‌شد، اما سایر نمایشگاه‌ها که در کشور برگزار می‌شوند در اصل نمایشگاه درجه دو هستندکه نمی‌توان نام بین‌المللی را روی آنها نهاد.
شرکت در نمایشگاه مقرون به صرفه نیست
اما علاوه بر عدم عرضه محصول جدید از سوی خودروسازان داخلی عدم حضور فعال خودروسازان بخش خصوصي و واردكنندگان نیز از دیگر کمبودهای نمایشگاه‌های داخلی محسوب می‌شود این امر در حالی است که بیشترین عرضه خودرو جدید هم‌اکنون از سوی خودروسازان بخش خصوصی صورت می‌گیرد، اما ظاهرا هزینه سربار این نمایشگاه‌ها موجب شده تا بخش خصوصی در این نمایشگاه‌ها حضور پررنگی نداشته باشند.
مهندس اكبر مديرعامل پيشين شرکت راين خودرو در پاسخ به این پرسش که چرا بخش خصوصی از نمایشگاه‌های خودرو استقبال نمی‌کنند، می‌گوید: عمده مساله مربوط به مسائل اقتصادی می‌شود؛ چراکه شرکت در نمایشگاه باید برای خودروساز توجیه اقتصادی داشته باشد، اما با توجه به شرایط اقتصادی که در حال حاضر در خودروسازان بخش خصوص حاکم است موجب شده تا شرکت در نمایشگاه‌های سایر استان‌ها برای بخش خصوصی مقرون به صرفه نباشد.
وی در ادامه می‌گوید: در حال حاضر، بازار خودرو داخلی اشباع شده که این امر موجب شده تا خودروسازان تنها به فکر بازاریابی برای محصولات خود باشند؛ چرا که در شرایط کنونی انگیزه برای خرید خودرو کاهش یافته و خودروسازان باید انگیزه خرید را در مردم به وجود آورند.
بهنام بهجت، مدیر فروش شرکت زاگرس خودرو نیز در خصوص عدم استقبال بخش خصوصی از نمایشگاه‌های خودرو می‌گوید: شرکت‌های خودروساز زمانی در نمایشگاه خودرو شرکت می‌کنند که بتوانند خودرو را با رنج قیمتی که در بازار پذیرفته می‌شود عرضه کنند، اما در حال حاضر قیمت خودروهایی که در بازار عرضه می‌شود 5/2 برابر قیمت واقعی است که این امر موجب می‌شود تا قشر خاصی از مردم از این خودروها استقبال کنند و اکثر مردم خریدار خودروهای داخلی ارزان قیمت باشند به همین دلیل سال‌ها است که خودروسازان معرفی خودروها با رنج قیمتی پایین را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
به گفته بهجت بازار هدف برای شرکت‌های خودروساز جهت شرکت در نمایشگاه‌ها بسیار مهم است زیرا برای دستیابی به این بازار خودروسازان باید توان تامین خودرو و ارائه خدمات پس از فروش را داشته باشند و در صورتی که نتوانند نیاز متقاضی را تامین کنند شرکت در نمایشگاه توجیهی نخواهد داشت.