بر اساس این طرح که توسط برخی نمایندگان خانه ملت، تنظیم شده مصوبه اواخر سال گذشته مجلسی‌ها در زمینه کاهش 20 درصدی تعرفه واردات خودرو، لغو و در عوض، دولت مكلف مي‌شود ظرف مدت سه ماه سازوكارهاي لازم جهت ارتقاي سطح كيفي خودروهاي تولید داخل را تهيه و به كليه توليد‌كنندگان خودرو در كشور ابلاغ كنند.همچنين در صورت تصويب نهايي طرح موردنظر، وزارت صنايع و معادن مكلف مي‌شود گزارش اقدامات انجام شده را هر سه ماه به كميسيون صنايع و معادن مجلس اعلام كند و موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران نيز مسووليت نظارت بر حسن اجراي دستور‌العمل‌هاي ابلاغي را برعهده دارد و مكلف مي‌شود كه تخلفات احتمالي را در اسرع وقت به اطلاع كميسيون صنايع برساند.
بر اساس اين طرح، خودروسازان ملزم هستند كيفيت توليدات خود را افزايش دهند و در اين ميان نقش سازمان استاندارد نيز پررنگ‌تر از قبل خواهد بود؛ به نحوی که این سازمان موظف است تعداد قطعات بيشتري را مشمول استاندارد اجباري كند تا به اين ترتيب سطح كيفي قطعات داخلي نيز افزايش يابد.
نکته قابل توجه اینکه، در طرح جديد به طور جزئي و مشخص، برنامه و زمان‌بندي خاصي جهت دستيابي به يك سطح كيفي خاص عنوان نشده و در اين برنامه تنها بر رشد كيفي توليدات داخل تاكيد صورت گرفته است كه در اين زمينه بايد از موارد و برنامه‌هاي مصوب قبلي مانند استراتژي صنعت خودرو و قانون حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان خودرو بهره گرفت.
یک فوریت این طرح در شرایطی به تصویب رسیده که خودروسازان و البته قطعه‌سازان داخلی، معمولا فقط مواقعی که بحث کاهش تعرفه واردات، به میان مي‌آید، دم از ارتقای کیفیت مي‌زنند و به ارائه طرح‌هايي مي‌پردازند كه اكثرا كلي‌است. این در شرایطی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند، کاهش تعرفه واردات خودرو، حتی تا مرز 50 درصد نیز، آسیب چندانی به تولید و بازار خودروسازان کشور وارد نخواهد کرد.
از سوی دیگر این پرسش وجود دارد که چرا خودروسازان معمولا در اوایل و اواخر هر سال که بحث تغییر تعرفه واردات مطرح مي‌شود، یاد ارتقای کیفیت محصولات خود مي‌افتند و باقی سال را در خواب به سر مي‌برند؟
طی سال‌هاي اخیر، دو خودروساز بزرگ ایران همزمان با مطرح شدن بحث کاهش تعرفه، همواره مواضعی منفی اتخاذ کرده و یک شبه، طرح‌هايي را برای افزایش کیفیت محصولات خود تنظیم و ارائه داده‌اند، طرح‌هايي که معمولا در حد همان طرح باقی‌مانده و تحقق نیافته است، که اگر مي‌یافت، نه مشتریان ایرانی از کیفیت خودروهای داخلی ناراضی بودند و نه خودروسازان تا این حد از کاهش تعرفه هراس داشتند که اگر نداشتند قطعا هم‌اکنون بدین شکل در برابر مصوبه مجلس بابت کاهش 20 درصدی تعرفه واردات خودرو، صف آرایی نمی‌کردند.
سختگیری مضاعف بر خودروسازان
اما رییس سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، در این زمینه با بیان اینکه در جریان طرح ارتقای کیفیت خودروهای داخلی قرار ندارد، گفت: اگر این طرح به تصویب برسد، مجلس قطعا ما را برای توجیه وظایف جدید سازمان استاندارد درباره ارتقا سطح کیفی خودروهای داخلی، فرا خواهد خواند.
نظام‌الدین برزگری با اشاره به اینکه پس از بازدید مقام معظم رهبری از صنایع خودروسازی کشور، جلسه ای بین وزارت صنایع، خودروسازان و موسسه استاندارد تشکیل شد، افزود:در این جلسه بنده عنوان کردم که با توجه به تاکید ایشان بر افزایش کیفیت کالاهای داخلی، خودروسازان باید تلاش بیشتری را در این زمینه به کار گیرند.
برزگری با بیان اینکه موسسه استاندارد قصد دارد قطعات مربوط به خودروهای داخلی را در سطح وسیع تری مشمول استانداردهای اجباری کند، تاکید کرد:امسال سخت گیری مضاعفی بر خودروسازان خواهیم داشت.
کیفیت در گرو قطعه سازان
اظهارات رییس سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در شرایطی است که به اعتقاد فرید زاوه کارشناس خودرو، ارتقای کیفیت خودروهای داخلی در گرو رشد و توسعه صنعت قطعه‌سازي است.
وی با تاکید بر اینکه خودروسازان همواره در مواقعی که از کاهش تعرفه واردات خودرو احساس خطر مي‌کنند، صحبت از افزایش کیفیت به میان مي‌آورند، گفت: به هر حال در حالت كلي، اگر قرار به رشد كيفيت خودروهاي داخلي باشد، بايد كار را از قطعه‌سازان شروع كرد، چراكه آنها در خط يك زنجيره توليد خودرو قرار گرفته‌اند.
اين كارشناس خودرو تصريح کرد: در حال حاضر مراكز تحقيقات و طراحي خودروسازان داخلي كار خود را انجام مي‌دهند، اما چون قطعات توليدي كيفيت مناسب و مورد نظر را ندارند، نتيجه كارها، آن طور كه بايد خوب از آب درنمي‌آيد.به گفته زاوه، براي افزايش كيفيت خودروهاي داخلي، ابتدا بايد قطعه‌سازان سطح كيفي خود را بالا ببرند و سپس از خودروسازان رشد كيفيت را خواستار شد.
اما دبیر انجمن قطعه سازان نیز با اشاره به اینکه نمی‌توان مرز و هدف مشخصی را برای کیفیت خودروهای داخلی مشخص کرد، گفت: كيفيت راهي است كه پايان ندارد و با توجه به رقابت شديدي كه بين خودروسازان بزرگ دنيا شكل گرفته، همواره بايد در اين مسير حركت كرد و سرعت را افزايش داد.
محمدرضا نجفی منش با اشاره به استراتژي تعيين شده براي صنعت خودروسازي كشور تا سال 1404 مي‌گويد: اين برنامه، مسير را براي ما مشخص كرده و تمام مباحث و دغدغه‌هاي كيفي و حتي تناسب كيفيت خودروها با روند كاهش تعرفه نيز در آن تعيين شده است و بنابراين ما راهي جز حركت در مسير بهبود كيفي خود نداريم.نجفي منش همچنين به لزوم توجه بيشتر دولت به بحث تحقيق و توسعه نيز اشاره كرده و تصريح مي‌كند: اگر دولت بپذيرد كه خودروسازان به جاي پرداخت ماليات، در مباحث تحقيق و توسعه سرمايه‌گذاري و هزينه كنند، اين موضوع به طور قطع تاثيري بسزا و اساسي بر توسعه كيفي قطعات و در نتيجه خودروهاي داخلي خواهد گذاشت.اظهارات دبیر انجمن قطعه سازان در شرایطی است که طرح ارتقای کیفیت خودروهای داخلی در قبال بازگشت تعرفه واردات به همان 90 درصد قبلی، تنها در یک صفحه تنظیم شده و هیچ اشاره ای به جزئیات آن نشده است.به نظر مي‌رسد خودروسازی ایران برای رشد کیفی خود، نیازمند ارائه برنامه ریزی‌ها و طرح‌هايي قوی تر و جامع تر است و با ارائه طرح‌هايي یک شبه، نمی توان به بهبود کیفی خودروهای داخلی امیدوار بود که اگر چنین بود، 70 درصد کل تولید سالانه خودروهای سواری کشور را پس از نیم قرن فعالیت، محصولاتی مانند پراید و پژو 405، تشکیل نمی‌داد.در این شرایط، پرسشی که پیش مي‌آید این است که خودروسازی ایران چگونه مي‌خواهد با طرح‌هايي یک شبه و یکباره، سطح کیفی محصولات خود را افزایش دهد؟
آیا اصلا این طرح یک صفحه ای، با همفکری و مشاوره کارشناسان و مردان صنعتی کشور تهیه شده یا اینکه در اقدامی احساسی، توسط برخی نمایندگان مخالف کاهش تعرفه واردات خودرو، به تنظیم رسیده است؟باید منتظر ماند و دید در صورت رای مثبت نمایندگان خانه ملت به بازگشت تعرفه واردات خودرو به همان 90 درصد قبلی، خودروسازان چه خواهند كرد و آیا کیفیت محصولات خود را افزایش مي‌دهند؟