الزامی که از نیمه دوم سال آینده به پایه گاز سوز شدن خودروهای دوگانه‌سوز فعلی منجر خواهد شد تا به این طریق مشکلات خودروهای دوگانه‌سوز را برطرف کنند.
پایه گازسوز کردن تمام خودروهای دوگانه‌سوز از نیمه دوم سال آینده در حالی در دستور کار خودروسازان داخلی قرار خواهد گرفت که سه سال پیش نیز ستاد تبصره 13 (ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت فعلی) طرح دوگانه‌سوز کردن تمام خودروها را به خودروسازان ابلاغ کرده بود؛ طرحی که به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها به مرحله اجرا در نیامد و مسوولان ستاد به ناچار این طرح را به فراموشی سپردند.
حال با گذشت سه سال از ابلاغ طرح اولیه مسوولان این ستاد سعی دارند تا تمام خودروهای دوگانه‌سوز فعلی را به پایه گازسوز تبدیل کنند.
این در حالی است که به گفته برخی کارشناسان خودرو هم‌اکنون علاوه بر مشکلاتی که در تامین برخی قطعات موتور خودروهای پایه گاز‌سوز وجود دارد، عدم تامین گاز مورد نیاز در سراسر کشور نیز موجب می‌شود تا این خودروها با مشکلات بسیاری مواجه شوند، چرا‌که داشتن گاز برای خودروهای پایه گاز الزامی است و در صورتی‌که توزیع گاز با مشکل مواجه شود این خودروها نیز با مشکلات بسیاری مواجه خواهند شد.
علاوه بر مشکلاتی که در تامین و تولید این نوع خودروها وجود دارد افزایش قیمت این خودروها نسبت به مدل دوگانه‌سوز موجود در بازار موجب شده تا خودروسازان نیز با احتیاط در این مسیر حرکت کنند. چرا که این احتمال وجود دارد که با افزایش قیمت این خودروها از یک سو و افزایش قیمت گاز از سوی دیگر این خودروها با کاهش استقبال در بازار مواجه شوند که این امر در نهایت به ضرر خودروسازان خواهد بود. به گفته یکی از کارشناسان حوزه خودرو، خودروسازان مدت‌ها است پروژه تولید موتورهای پایه گاز سوز را به اتمام رسانده‌اند، اما افزایش قیمت این خودروها موجب شده تا هنوز نصب این موتورها روی خودروهای دوگانه‌سوز با تیراژ بالا آغاز نشود.
تفاوت دوگانه‌سوزها با پایه گازسوزها
اما نکته‌ای که در اینجا مطرح می شود این است که چه تفاوتی میان خودروهایی که به صورت پایه گاز سوز تولید می‌شوند با خودروهای دوگانه‌سوز فعلی وجود دارد. به گفته کیوان وزیری، نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی نامه استاندارد، خودروهایی که به صورت دوگانه‌سوز در کشور تولید می‌شوند پایه بنزین دارند که با افزودن یک ECU گاز به ECU بنزین به صورت خودرو دو گانه سوز در می‌آیند این خودروها به لحاظ مکانیکی عملا دوگانه‌سوز نیستند، بلکه با دستکاری فرآیند سوخت گیری به عنوان خودروی دوگانه‌سوز معرفی می‌شوند، به همین دلیل به هنگام تغییر سوخت باید ECU خودرو را تغییر داد که این امر مشکلاتی را برای کاربران به وجود می‌آورد.
نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی‌نامه استانداردهای ایران خودرو در خصوص خودروهای پایه گاز سوز نیز می‌گوید: برخلاف خودروهای دوگانه‌سوز خودروهای پایه گاز سوز با فرآیند فنی مهندسی به صورت دوگانه‌سوز تولید می‌شوند در این خودروها ECU (گاز و بنزین ) مشترک بوده به همین دلیل ECU در شرایط مختلف و با توجه به وضعیت خودرو اقدام به تغییر سوخت می‌کند.
مجید فهیمه امیری مدیر پروژه گازسوز كردن خودروها در سایپا نیز علاوه بر مشکلات مذکور در این خصوص می‌گوید: موتور خودروهای پایه گاز سوز براساس احتراق گاز طراحی می‌شوند به همین دلیل این موتورها از عمر بیشتری نسبت به موتورهای بنزین‌سوز برخوردار هستند.
به گفته مدیر پروژه گازسوز كردن خودروها در سایپا خودروهای پایه گاز سوز علاوه بر طول عمر و کیفیت از کارآیی بالاتری نسبت به خودروهای دوگانه‌سوز فعلی نيز برخوردار هستند.
یکی از کارشناسان خودرو نیز در این خصوص می‌گوید: خودروهای پایه گازسوز موجب می شوند تا نسبت تراکم گاز و بنزین به صورت بهینه صورت گیرد که این امر علاوه بر کاهش مصرف سوخت افزایش راندمان این خودروها را نیز به همراه دارد.
به گفته این کارشناس عمده موتورهای موجود در کشور بنزین سوز هستند و هنوز موتورهای پایه گازسوز با تیراژ بالا وارد بازار نشده‌اند.
تفاوت میان خودروهای پایه گاز‌سوز با خودروهای دوگانه‌سوز فعلی موجب شده تا به گفته حسین هاشمی رییس کمیته خودرو ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت خودروهای دوگانه‌سوز فعلی هدر رفت انرژی داشته باشند. به گفته هاشمی خودروهایی که با موتور بنزيني دوگانه‌سوز می‌شوند از کیفیت پایینی برخوردار هستند که این امر در برخی مواقع هدر رفت 20 درصدی انرژی را به همراه داشته است.
نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی‌نامه استانداردهای ایران خودرو در خصوص کاهش راندمان خودروهای پایه گاز‌سوز می‌گوید: خودروهای دوگانه‌سوز فعلی به دلیل عدم استفاده حداکثری از راندمان این خودروها با هدر رفت انرژی مواجه هستند.
به گفته وزیری در خودروهای دوگانه‌سوز فعلی ضریب تراکم متناسب با گاز صورت نمی‌گیرد که این امر موجب می شود تا علاوه بر افزایش انرژی با افت راندمان خودرو نیز مواجه شويم، اما در خودروهایي که به صورت پایه گاز‌سوز طراحی و تولید می‌شوند این مشکل مشاهده نمی‌شود.
مدیر پروژه گازسوز كردن خودروها در سایپا نیز در این خصوص می‌گوید: علاوه بر استفاده بهینه از موتورهای پایه گاز سوز در کشور ما در کنار بنزین، استانداردهای گاز نیز رعایت می‌شود به همین دلیل با افت کمتر انرژی در این خودروها مواجه هستیم، اما آنچه مسلم است افت انرژی در خودروهايی که به صورت پایه گاز سوز تولید می شوند نیز وجود دارد.
به گفته هاشمی به منظور برطرف کردن مشکل هدر رفت انرژی تولید خودروهای گاز سوز به صورت پایه گاز‌سوز در دستور کار خودروسازان قرار گرفته است و به خودروسازان اعلام شده که از نیمه دوم سال آینده باید تمام خودروها را به صورت پایه گاز سوز تولید کنند.
به گفته هاشمی اجرای طرح دوگانه‌سوز کردن خودروها به صورت پایه گاز سوز علاوه بر بالا بردن کیفیت خودروهای گازسوز از هدر رفت انرژی نیز جلوگیری خواهد کرد.
تعرفه قطعات خودروهای پایه گازسوز کاهش یافت
نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی‌نامه استانداردهای ایران خودرو در خصوص الزام در نظر گرفته شده برای خودروسازان نیز می‌گوید: ایران خودرو توان تولید موتور پایه گاز را دارد، به همین دلیل از الزام در نظر گرفته شده استقبال می‌کند تا به این طریق تولید خودروهای دوگانه‌سوز فعلی متوقف شود.
به گفته وزیری در صورت افزایش تقاضا، تامین گاز مورد نیاز و در نظر گرفتن مصوبات قانونی رشد تولید خودروهای پایه گاز‌سوز امکان پذیر خواهد بود. به گفته وزیری خودروهای پایه گاز‌سوز علاوه بر بنزین به گاز نیز نیاز دارند، به همین دلیل در صورتی‌که سوخت مورد نياز اين خودروها در سراسر کشور توزیع نشود گازسوزها مشکل خواهند داشت.
مدیر پروژه گازسوز كردن خودروها در سایپا نیز در پاسخ به این پرسش که آیا سایپا برنامه‌ای برای تولید خودروها به صورت پایه گاز سوز دارد می‌گوید: از چند ماه گذشته استراتژی بهینه‌کردن پلت فرم‌های سایپا در این شرکت تدوین شده و براساس استراتژی مذکور از ابتدای سال آینده تمام محصولات دو‌گانه‌سوز سایپا به صورت پایه گاز سوز تولید خواهند شد.
نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی‌نامه استانداردهای ایران خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا امكان تامین موتور پایه گاز سوز با تیراژ بالا در کشور وجود دارد نیز می‌گوید: در صورتی‌که تقاضا برای این خودروها وجود داشته باشد مشکلی برای تامین قطعه وجود ندارد، اما در صورتی‌که الزام بدون در نظر گرفتن نیاز بازار صورت گیرد با توجه به اینکه برخی از قطعات داخلی‌سازی نشده‌اند خودروسازان با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
به گفته وزیری، عمده مشکل این خودروها ارزبری بالای برخی از قطعات است که هنوز داخلی سازی آنها آغاز نشده است.
مدیر پروژه گازسوز كردن خودروها در سایپا نیز در این خصوص می‌گوید: ارزی بری بالای برخی از قطعات یکی از عمده مشکلات این طرح است این مشکل نیز در حال حاضر و با توجه به کاهش تعرفه این قطعات تا حدودی برطرف شده و امیدوارم که با کاهش تعرفه این مشکل به طور کامل برطرف شود.
به گفته امیری تعرفه قطعات خودروهای گازسوز در حال حاضر به 4 درصد رسیده است.
هرچند خودروسازان معتقدند که برای تولید این خودرو با مشکل مواجه نخواهند شد، اما یکی از کارشناسان خودرو در این خصوص می‌گوید: هر دو خودروساز مدعی توسعه خودروهای پایه گاز‌سوز هستند، اما آنچه مسلم است تا نصب این موتورها روي خودروها با تیراژ بالا راه بسیاری وجود دارد.
افزایش 5 تا 10 درصدی قیمت پایه گاز سوزها
در حال حاضر خودروهای دوگانه‌سوز موجود در بازار با اختلاف قیمتی بیش از 400 هزار تومان در بازار عرضه می شوند که این تفاوت قیمت با پایه گاز سوز کردن این خودروها افزایش بیشتری را تجربه خواهند کرد. به گفته نماینده مدیرعامل ایران خودرو در اخذ گواهی استانداردهای ایران خودرو تفاوت قیمت خودروهای دوگانه‌سوز با خودروهای گاز سوز فعلی بستگی به معیارهای مهندسی در نظر گرفته شده در این موتورها بستگی دارد، اما در شرایط کنونی می‌توان گفت خودروهايی که موتور پایه گاز سوز دارند 5 تا 10 درصد از خودروهای دوگانه‌سوز موجود بیشتر خواهد بود.