آمار منتشر شده توسط سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت، تنها خودروهای پر مصرف را نشانه نرفته، بلکه در آمار مذکور برخی از خودروهایی که طی سال‌های گذشته همواره عنوان خودروهای كم‌مصرف را یدک می‌کشیدند نیز با تغییراتی در میزان مصرف سوخت مواجه بودند. این امر بیانگر آن است که در شش ماه اول سال‌جاری برخی از خودروهای داخلی طعم افزایش مصرف سوخت را چشیده‌اند که این امر موجب سرگردانی خریداران این نوع خودروها شده است، چرا که با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و واقعی‌سازی قیمت سوخت تقاضا برای خودروهای كم‌مصرف در کشور افزایش یافته، این در حالی است که مصرف سوخت برخی از این خودروها با میزان مصرف اعلام شده توسط خودروسازان تطابق ندارد.
با این شرایط خودروسازان با الزام جدیدی روبه‌رو شده‌اند که براساس آن باید سرانه مصرف سوخت خود را تا سال 93 به شش لیتر در صد کیلومتر برسانند رقمی که لازمه تحقق آن افزایش تولید خودروهای كم‌مصرف و کاهش مصرف سوخت خودروهای فعلی است. براساس الزام جدید خودروسازان باید علاوه بر خودروهای تولیدی، سوخت خودروهایی که تولید و به مشتری عرضه شده را نیز با اعمال تغییراتی در فرآیند سوخت رسانی اصلاح کنند تا به این طریق کاهش سرانه مصرف سوخت علاوه بر خودروهای جدید، خودروهای در حال تردد را نیز در بر گیرد.
به گفته خودروسازان، افزایش مصرف سوخت تابع عواملی همچون کیفیت بنزین، شرایط آب و هوایی و کیفیت قطعات مصرفی است که افت کیفیت هر یک از عوامل مذکور به طور مستقیم بر افزایش سوخت خودروهای داخلی تاثیر می‌گذارد.
عوامل اعلام شده از سوی خودروسازان در حالی است که مسوولان سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت معتقدند که کیفیت بنزین نمی‌تواند بر روند افزایش یا کاهش مصرف سوخت خودرو تاثیر چندانی داشته باشد.
فاصله با استاندارد جهانی
کیوان وزیری، مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های خودرو ایران خودرو در خصوص دلایلی که به افزایش مصرف سوخت برخی از خودروهای داخلی و مونتاژی منجر شده می‌گوید: شرایط آب و هوا یکی از عواملی است که مصرف سوخت خودروها را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ چرا که در هوای سرد خودرو به منظور احتراق، سوخت بیشتری مصرف می‌کند، از سوی دیگر اکتان بنزین مصرفی نیز در میزان مصرف سوخت خودروهای داخلی تاثیر مستقیم دارد.
وی عنوان می‌کند که اکتان پایین علاوه بر افت کیفیت خودروها به افزایش مصرف سوخت خودروها نیز منجر می‌شود. به گفته وزیری علاوه بر عوامل مذکور کیفیت قطعات نیز در روند مصرف سوخت خودروهای داخلی تاثیر می‌گذارد، اما از سال گذشته و با نزدیک شدن به زمان اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها ایران خودرو سعی کرده تا کیفیت قطعات داخلی را افزایش دهد تا بتواند میزان مصرف سوخت خودروها را کنترل کند.
وزیری در پاسخ به این پرسش که آمار سازمان بهينه‌سازي، مربوط به نیمه اول سال‌جاری است، بنابراین شرایط آب و هوا از عوامل تاثیر‌گذار بر مصرف سوخت خارج می‌شود، می‌گوید: در صورتی‌که آمار مربوط به نیمه اول سال جاری باشد باید سوخت مصرفی و کیفیت قطعه‌ها را مورد بررسی قرار داد. به گفته وزیری با توجه به آمار مذکور باید شرایط مونتاژ و کیفیت قطعه‌سازان مورد ارزیابی بیشتر قرار گیرد.
علی جزایری، رییس انجمن موتور نیز در این خصوص می گوید : مصرف سوخت تابع عواملی همچون سوخت مصرفی، کیفیت روغن موتور و در نهایت کیفیت قطعات مصرفی است که در میان عوامل مذکور کیفیت قطعات بیشترین تاثیر را بر روند مصرف سوخت خودروها دارد.
به گفته جزایری افت کیفیت قطعات در برخی از خودروهای داخلی افت کیفیت موتور را به همراه داشته که این امر موجب شده تا هم‌اکنون مصرف سوخت برخی از خودروهای داخلی یا مونتاژی از هشت لیتر به 13 لیتر برسد.
اوستا گودرزی استاد دانشگاه علم و صنعت نیز در این خصوص می‌گوید: هرچند آمار مذکور از افزایش مصرف سوخت برخی از خودروها در مقایسه با سال گذشته حکایت دارد، اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که آمار اعلام شده نشان‌دهنده آن است که هم‌اکنون برخی از خودروسازان از استاندارد اولیه شرکت‌های مادر و استانداردهای جهانی نیز فاصله گرفته‌اند.
به گفته گودرزی بررسی عواملی که منجر به افزایش مصرف سوخت خودروهای داخلی و مونتاژی شده بسیار مهم است اما در کنار بررسی این عوامل باید خودروسازان را ملزم به تولید خودروهای كم‌مصرف کرد تا به این طریق شرایط برای کاهش سرانه مصرف سوخت خودروها به وجود آید.
از سوی دیگر هرچند کیفیت پایین سوخت مصرفی یکی از عمده دلایل افزایش مصرف سوخت خودروهای داخلی عنوان می‌شود، اما عباس کاظمی رییس سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت معتقد است که فرمول بنزین مصرفی در سال‌جاری نسبت به سال گذشته تغییر نکرده است به همین دلیل نمی‌توان کیفیت سوخت را دلیل افزایش مصرف سوخت دانست.
به گفته کاظمی سرما می‌تواند یکی از عوامل تاثیر گذار در روند افزایش مصرف سوخت خودروهای داخلی باشد اما تست میزان مصرف سوخت خودروها در نیمه اول سال صورت گرفته که با این شرایط نمی‌توان شرایط آب و هوایی را در افزایش مصرف سوخت خودروهای داخلی و مونتاژی دخالت داد.
اظهار نظر کاظمی در حالی است که مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های خودرو ایران خودرو در این خصوص می‌گوید: براساس آزمایشی که در سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت صورت گرفت مشخص شد مصرف سوخت خودروهایی که با اکتان 87 تست شده اند نسبت به خودروهایی که با اکتان 95 تست شده اند در حدود 16 تا 25 درصد افزایش داشته که این امر بیانگر آن است که سوخت مصرفی در افزایش یا کاهش مصرف سوخت خودروهای داخلی تاثیر گذار است.
به گفته وزیری، کاهش مصرف سوخت یک معادله چند مجهولی است که یکی از اضلاع آن به خودروسازان اختصاص دارد و سایر اضلاع این معادله به وزارت نفت، راه و کشور باز می‌گردد.
مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های خودرو ایران خودرو در ادامه می‌گوید: وزارت نفت ملزم به عرضه سوخت با اکتان بالا از سال 92 شده و مسوولان این وزارتخانه وعده داده‌اند در موعد مقرر سوخت با اکتان بالا را در کلیه جایگاه‌های کشور عرضه‌کنند، وزارت راه نیز باید جاده‌های کشور را بهبود بخشد؛ چرا که غیر‌استاندارد بودن جاده‌ها نیز بر میزان مصرف سوخت خودروها تاثیرگذار است، علاوه بر دو وزارتخانه مذکور وزارت کشور نیز ملزم به خروج خودروهای فرسوده شده تا به این طریق بتوان سرانه مصرف سوخت در کشور را کاهش داد.
الزامی برای کاهش مصرف‌سوخت
هرچند هم‌اکنون با افزایش نسبی سوخت برخی از خودروهای داخلی مواجه هستیم، اما در کنار آن خودروسازان ملزم شده‌اند تا سرانه مصرف سوخت خودروهای خود را از 5/8 لیتر کنونی به شش لیتر در هر صد کیلومتر طی سه سال آینده برسانند.
مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های خودرو ایران خودرو در خصوص برنامه‌های این شرکت برای رسیدن به عدد مد نظر در جدول مصرف سوخت خودروهای داخلی می‌گوید: ایران خودرو از سال گذشته برنامه کاهش مصرف سوخت را در دستور کار خود قرار داده و تا‌کنون توانسته سرانه مصرف سوخت خودروهای تولیدی را از 2/8 لیتر به 8/7 لیتر برساند که با پیگیری طرح‌های مدنظر سرانه مصرف سوخت تا سال 92 به 5/6 لیتر خواهد رسید.
به گفته وزیری برای رسیدن به سرانه شش لیتر در صد کیلومتر ایران خودرو نصب موتور كم‌مصرف TU5 و موتور EF7 را در دستور کار خود قرار داده که در کنار نصب موتورهای مذکور استفاده از فناوری‌های مهندسی نیز بر روند کاهش مصرف سوخت تاثیر خواهد گذاشت.
هرچند مدیر اجرا و نظارت بر استاندارد‌های خودرو ایران خودرو امیدوار است که با اجرای برنامه‌های فوق بتواند به برنامه مدنظر برای مصرف سوخت دست یابد، اما رییس انجمن موتور معتقد است که تحقق سرانه مذکور تنها با تولید خودروهای هیبرید امکان‌پذیر است و رسیدن به این سرانه با خودروهای بنزین سوز غیر‌ممکن خواهد بود.
به گفته جزایری تعیین سرانه مصرف سوخت یک مبحث علمی است که براساس آن سرانه خودروهای بنزین سوز 7 یا 8 لیتر تعیین می‌شود که این عدد برای خودروهای هیبرید کمتر از شش لیتر است به همین دلیل رسیدن به سرانه مذکور بدون خودروهای هیبرید امکان‌پذیر نخواهد بود.
به گفته رییس انجمن موتور علاوه بر تولید خودروهای هیبرید برای تحقق رقم مد نظر در سرانه مصرف سوخت باید این نکته را نیز مد‌نظر قرار داد که تهران در گروه شهرهای دارای شیب طبیعی می‌باشد که این شیب نیز بر روند مصرف سوخت خودروها تاثیر می‌گذارد که باید این عامل را نیز برای کاهش مصرف سوخت در نظر گرفت.